
DEHB Nedir?
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), çocukluk çağında başlayan ancak yetişkinlikte de etkisini sürdürebilen nörogelişimsel bir bozukluktur. DEHB, bireyin dikkatini sürdürememe, dürtü kontrolünde zorluk ve aşırı hareketlilik gibi semptomlarla kendini gösterir. Bu durum hem bireyin günlük yaşamını hem de çevresiyle olan ilişkilerini önemli ölçüde etkileyebilir.
DEHB'nin Belirtileri Nelerdir?
DEHB, üç ana belirti grubunda incelenir:
1 Dikkat Eksikliği:
Detaylara dikkat edememe ve sık sık hata yapma.
Uzun süre odaklanmayı gerektiren görevlerden kaçınma.
Dinliyormuş gibi görünse de talimatları takip edememe.
Eşyalarını sık sık kaybetme (kalem, defter, anahtar vb.).
2 Hiperaktivite:
Yerinde duramama, sürekli hareket etme isteği.
Sessiz aktivitelerde zorlanma.
Sürekli "koşturuyor" gibi hissettiren bir hareketlilik.
3 Dürtüsellik:
Söz kesme veya sırasını beklemekte zorlanma.
Ani kararlar alma ve riskli davranışlarda bulunma.
Sorular tamamlanmadan yanıt verme.
DEHB'nin Nedenleri Nelerdir?
DEHB'nin kesin nedeni tam olarak bilinmese de genetik ve çevresel faktörlerin etkili olduğu düşünülmektedir:
• Genetik Faktörler: Ailede DEHB öyküsü olan bireylerde bu bozukluğun görülme olasılığı daha yüksektir.
• Beyin Yapısı ve İşleyişi: DEHB'li bireylerde beyin kimyasallarındaki (dopamin gibi) dengesizlikler ve bazı beyin bölgelerindeki farklılıklar dikkat çekmiştir.
• Çevresel Faktörler: Hamilelik döneminde sigara veya alkol kullanımı, düşük doğum ağırlığı gibi faktörlerin de risk artırabileceği düşünülmektedir.
DEHB Nasıl Teşhis Edilir?
DEHB teşhisi, uzman bir psikiyatrist veya çocuk psikoloğu tarafından yapılan detaylı bir değerlendirme ile konur. Bunun için:
• Kapsamlı bir tıbbi ve aile öyküsü alınır.
• Çocuğun davranışları gözlemlenir ve öğretmen veya ebeveynlerden alınan bilgiler değerlendirilir.
• DEHB'yi taklit edebilecek diğer durumlar (örneğin, kaygı bozukluğu veya öğrenme güçlüğü) dışlanır.
DEHB Tedavi Edilebilir mi?
DEHB tamamen iyileştirilemeyen, ancak etkili bir şekilde yönetilebilen bir durumdur. Tedavi, bireyin yaşına ve semptomlarının şiddetine bağlı olarak şekillenir:
1 İlaç Tedavisi: DEHB belirtilerini kontrol altına almak için genellikle uyarıcı veya uyarıcı olmayan ilaçlar reçete edilir.
2 Davranış Terapisi: Özellikle çocuklarda etkili olan bu yaklaşım, istenmeyen davranışları değiştirme ve sosyal becerileri geliştirme amacı taşır.
3 Eğitim ve Destek: Ailelerin ve öğretmenlerin DEHB hakkında bilgilendirilmesi, bireyin yaşam kalitesini artırmada önemli bir rol oynar.
4 Yaşam Tarzı Düzenlemeleri: Düzenli uyku, sağlıklı beslenme ve fiziksel aktivite, DEHB belirtilerini hafifletmede destekleyici olabilir.
Sonuç
DEHB, bireyin yaşamını etkileyen ancak doğru teşhis ve tedavi ile yönetilebilen bir durumdur. Erken müdahale, bireyin akademik, sosyal ve duygusal alanlarda daha iyi bir performans göstermesine olanak sağlar. Ebeveynler ve bireyler için en önemli adım, profesyonel destek aramaktan çekinmemektir.
DEHB ile başa çıkmada Heppi’deki uzman psikologlarımızdan yardım almak isterseniz, ücretsiz öngörüşme randevunuzu oluşturabilirsiniz!
Comments